Muzyka Czango – Festiwal Czango

14 października, sobota, g. 13:30-15:00 oraz 16:00-17:30, Dwór Artusa

15 października, sobota, g. 12:30-14:00 oraz 14:30-16:00, Dwór Artusa

Dla wszystkich chętnych od 10 roku życia

Wymagany własny instrument i poziom znajomości grania na nim minimum średniozaawansowany

Bilety: 15 i 10* PLN/osoba / 1,5h

* ulgowe: osoby z kartą Nauczyciela, Dużej Rodziny, studenci, dzieci i młodzież do lat 18 oraz 65+; cena specjalna dla grup zorganizowanych (powyżej 15 osób): – 15%

Liczba uczestników: do 8 osób/instrument i prowadzącego (warsztaty instrumentalne).

Antywarsztaty pozwolą zanurzyć się i doświadczyć tradycyjnej kultury starej węgierskiej grupy etnicznej Csángó (czyt. czango) w sposób naturalny spędzając wspólnie czas, grając ze słuchu, bez nut.

Instrumenty, z którymi można dołączyć do kapeli (dlatego uczestników poziom średnio- i zaawansowany): skrzypce, flety, fujarki, lutnie (najlepiej koboz).

Czangowie zamieszkują obie strony Karpat Wschodnich, na terenie obecnej Rumunii, a kiedyś Królestwa Węgierskiego. Tradycja Csángó, która kształtowała się w izolacji od Węgier zachowała wiele cech archaicznej kultury węgierskiej, ale także wzbogaciła się wchłaniając elementy kultur sąsiednich: rumuńskiej, południowosłowiańskiej i tureckiej, a nawet polskiej.

Prowadzenie: kapela Szépszerével oraz Róbert Kerényi „Szigony”

Kapela Szépszerével gra muzykę ludową Czango z Mołdawii i Gimeszu, regionów, które leżą po obu stronach Karpat Wschodnich, na terenie obecnej Rumunii, a kiedyś Królestwa Węgierskiego. Farkas Gyulai (r. 1987) oraz Gergely Sámsondi (r. 1967) grają na skrzypcach, lutni koboz oraz fletach. Często wymieniają się instrumentami. Mieszkają w Budapeszcie (Węgry), ale muzyki i zwyczajów nauczyliśmy się głównie od starych mieszkańców wsi w Transylwanii (węg. Erdély). Od 2008 roku co tydzień organizują dom tańca Czango na wzgórzu Gellerta.

Praktykujemy najstarszy możliwy rodzaj muzyki ludowej. Propagujemy tradycyjne strojenie, melodie, skalę muzyczną, długość pieśni tanecznych, ich wspólne tempo, również bez nagłych podbić i preferujemy naturalną atmosferę bez jarzeniówek i LED-ów, systemów nagłaśniających i palenia, aby zapewnić zdrowie i spokój serca.

Uczymy także tańców, które sami gramy, a także piosenek, aby ludzie mogli dołączyć do śpiewu podczas tańca.

Gergely Sámsondi w 1987 roku zaczął odwiedzać Transylwanię i Szeklerszczyznę oraz dostępne tam jeszcze (ze względu na izolację systemu i zamknięte granice) sale taneczne. Muzyki i tańców uczył się poprzez samokształcenie, potem u lokalnych wiejskich mistrzów (Zoltán Vak z Gyimes) i na obozach tanecznych, a w Budapeszcie w szkole muzycznej Óbuda u Csaby Ökrösa.

Farkas Gyulai przez 10 lat uczył się na obozach folklorystycznych w kraju i za granicą: na obozie zespołu Egyszólam na Węgrzech oraz na tygodniowym taborze w wiosce Somoska w części Mołdawii, która znajduje się w Rumunii, od tamtejszych Czango.

Szanuje tych muzyków ludowych: Istvána Pála (+) tradycyjnego pasterza i gracza na dudach z Węgier i Auréla Mandache (+) skrzypka z Mołdawii, których poznał za ich życia.

Więcej na szépszerével.hu [link bez węgierskich znaków xn--szpszervel-c7af.hu ]

Róbert Kerényi „Szigony” gra na instrumentach: transylwańska fujarka pasterska, kaval, tilinkó, gardony, zurna.

Urodził się w 1963 roku w Budapeszcie, a od 1994 roku mieszka w Budakeszi. Jest założycielem i liderem dawnego zespołu Tatros (1988-1997) oraz orkiestry Szigony (od 1997). Odegrał decydującą rolę w rozpowszechnieniu i popularyzacji muzyki i tańców Czango z rejonów Mołdawii i Gimeszu (Gyimes). Od 1988 roku regularnie odwiedza te dwa regiony Czango, aby zbierać muzykę ludową od starych tradycyjnych mistrzów, od których nauczył się grać na flecie ludowym; gra na transylwańskim sześciootworowym flecie pasterskim, „tilinkó” i „kaval”. Ponad tysiąc godzin jego zbiorów znajduje się w archiwach Instytutu Muzykologii i Domu Tradycji. Wiele muzykował wspólnie z muzykami, którzy tworzyli muzykę z danymi, w tym ze swoim największym mistrzem, Jánosem Zerkulą, skrzypkiem z Gimeszu.

Organizator, kierownik artystyczny i uczestnik obozów muzyki ludowej i tańca ludowego.

Przez dziesięciolecia miał wielu uczniów i mentorów, z których wielu stało się odnoszącymi sukcesy muzykami.

Regularnie wykonuje muzykę w spektaklach teatralnych i ulicznych w Teatrze Katona Józsefa, Teatrze Narodowym, Kompanii Lopótök i Kompanii Bab.

Nagrody: