Koboz w muzyce czango

Lutnia koboz, znana również jako kobza, to instrument strunowy wywodzący się z rejonów wschodniej Europy. Ma on kształt zbliżony do gitary, ale z charakterystycznym wydłużonym korpusem i wydrążonym pudłem rezonansowym, przypomina połączenie gitary i mandoliny. Instrument ten jest używany głównie do wykonywania muzyki ludowej i tradycyjnej, często jako instrument akompaniujący do skrzypiec lub instrumentów dętych. Składa się z wypukłego pudła rezonansowego, względnie krótkiego gryfu bez progów oraz ze strun napinanych na przekroju pudła. Węgierski koboz ma łącznie 8 strun zgrupowanych w 4 podwójne zestawy, brzmiące w unisonie lub oktawie, strojone tradycyjnie DADG, lub (obecnie często) AEAD. Do uderzania strun wykorzystywane jest specjalne piórko (oryginalnie było to gęsie pióro) lub kostka.

Elementem odróżniającym grę na kobozie od gry na gitarze jest m.in. brak podziału gryfu na progi – co na początku może wydawać się utrudnieniem, jednak stosunkowo krótki gryf sprawia, że wydobycie czystych dźwięków nie powinno przysparzać większych problemów.  

Do gry na lutni koboz wykorzystuje się różnorodne techniki, dostosowane do kilku funkcji tego instrumentu. W tradycyjnej muzyce czango bardzo ważna jest funkcja harmoniczno-rytmiczna, dlatego bardzo powszechną techniką jest rytmiczna gra akordowa, z wykorzystaniem techniki jednoczesnego uderzania o struny i o pudło rezonansowe, co daje efekt perkusyjny polegający na charakterystycznym odgłosie stukania. Funkcja harmoniczna dopełniona jest zmieniającymi się w obrębie akordu układami dźwięków. Dodawanie i odejmowanie składników akordu daje efekt ciekawych pochodów harmonicznych.

Oprócz tego koboz może pełnić funkcję melodyczną, podwajając lub urozmaicając partię skrzypiec – tworzy to jeszcze ciekawszy, bardziej skomplikowany efekt. W grze na kobozie bardzo ważna jest precyzja rytmiczna i umiejętność rozpoznania rytmu melodii. W muzyce czango istnieje kilka podstawowych grup rytmów wraz z ich rozmaitymi wariacjami, a ich znajomość i umiejętność precyzyjnej realizacji stanowi podstawę gry na tym instrumencie.

Lutnia koboz ma bogatą historię jako instrument towarzyszący muzyce ludowej i narracji.  Jest on integralną częścią kultury muzycznej czango i wciąż odgrywa ważną rolę w dziedzictwie muzycznym tego regionu. Gra na lutni koboz jest nie tylko muzycznym doświadczeniem, ale także integralną częścią kultury i historii czango. To instrument, którym przekazywane są opowieści, emocje i tradycje przez pokolenia.

Nauczyciele:

• Horváth Gyula
• Gyulai Farkas – https://szépszerével.hu 

O czango 

Rdzenni Czangowie mieszkają na terenie Rumunii w regionie Mołdawii oraz w regionie Gimesz (węg. Gyimes) i stanowią w tym kraju mniejszość etniczną węgierskiego pochodzenia. Ich tradycyjna muzyka jest wyjątkowa –  głęboko zakorzeniona w wielokulturowej historii regionu Karpat Wschodnich. Znajdziemy w niej melodie średniowieczne, rytmy cygańskie, żydowskie, bałkańskie, a nawet polskie. 

Muzyka towarzysząca tańcom czango jest grana na tradycyjnych instrumentach, takich jak skrzypce, lutnia koboz, cymbały, flety (czango mołdawskie) oraz skrzypce i gardon (czango z Gimeszu). Tekstury dźwiękowe często nawiązują do lokalnej melodii i rytmu, co nadaje tańcom autentyczny charakter.

Informacje praktyczne

Weź ze sobą bidon na wodę do picia, my zapewniamy wodę z kranu. 

KUP bilety

Zakup biletu jest równoznaczny z akceptacją regulaminu dostępnego tutaj>>

Liczba miejsc ograniczona,

* Na każde zajęcia można zapisać się niezależnie, bo program nie będzie powtórką pozostałych warsztatów, ale dla rozwijania umiejętności rekomendujemy udział w całym cyklu.*

***Wymagany jest własny instrument i doświadczenie w graniu na instrumentach strunowych ***

*** Utrzymywanie tradycji w życiu codziennym jest ważne – łączy narodowości. Dodatkowo obszary mieszane, takie jak ten zamieszkały przez Czangów i cały region Karpat, pomagają nam zrozumieć człowieka i dają przykład jak żyć w pokoju i harmonii. W folklorze można znaleźć wszystko: każdy naród ma swoją historię wpisaną głęboko w dziedzictwo kulturowe. Chcemy wydobywać te bogactwa i wykorzystywać je do wzbogacania naszego życia, zdrowia i naszych serc – tłumaczą organizatorzy Festiwalu z Fundacji Aeris Futuro i kapeli Szépszerével.***