AKTUALNOŚCI
Muzyka tradycji węgierskich Czangów (Csángó) jest wyjątkowa – głęboko zakorzeniona w wielokulturowej historii regionu Karpat Wschodnich. Znajdziemy w niej rytmy polskie, cygańskie, żydowskie, bałkańskie i inne. Utrzymywanie tradycji w życiu codziennym jest ważne – łączy narodowości – dodatkowo obszary mieszane, takie jak ten zamieszkały przez Czangów i cały region Karpat pomagają nam zrozumieć człowieka i dają przykład jak żyć w pokoju i harmonii. W folklorze można znaleźć wszystko: każdy naród ma swoją historię wpisaną głęboko w dziedzictwo kulturowe. Chcemy wydobywać te bogactwa i wykorzystywać je do wzbogacania naszego życia, zdrowia i serc.
Festiwal Czango w Polsce podtrzymuje i ożywia tradycje Polski i Węgier na drodze wymiany kulturalnej. Prezentujemy szerzej dziedzictwo ludów karpackich, stąd udział artystów ukraińskich oraz lokalne dziedzictwo Kujaw, Pomorza i Kaszub. Tworzymy relacje, przyjaźnie pomiędzy sympatykami tradycyjnych kultur wielu narodów, dzięki wspólnemu doświadczeniu jej wspaniałości, zabawy, odpoczynku. Entuzjastyczne doświadczenia uczestników spotkań festiwalowych ubiegłych edycji pozwalają nam wierzyć, że spotkamy się wspólnie w tym roku w dniach 5-8 października.
Tegoroczna finałowa edycja obfitować będzie w różnorodne atrakcje i wydarzenia – warsztaty, potańcówki, koncerty, korowody, wystawy.
Będziemy gościć liczną grupę artystów z Węgier, w tym przede wszystkim przedstawicielkę ludu Czango – Márię Petrás, najsłynniejszą pieśniarkę ludową i artystkę zajmującą się ceramiką artystyczną.
Przybliżymy szerokiej publiczności czango z Gimeszu – to drugi region, obok rumuńskiej części Mołdawii, zamieszkiwany przez lud Czango. Melodie tego regionu zagra wybitny znawca i multinstrumentalista, ale przede wszystkim wirtuoz skrzypiec Gergely Sámsondi. Będą z nami także świetni fleciści – Dániel Bolya oraz Vajk Máté Gyulai. Nie zabraknie także Farkasa Gyulai’a, cenionego skrzypka i pieśniarza.
Melodie i pieśni Beskidu Niskiego przybliżą nam Jan, Kacper i Zuzanna Malisz (Kapela Maliszów), a Pogórza z pogranicza polsko-ukraińskiego Paweł Iwan wraz z artystami ukraińskimi Maksymem Nakoniecznym grającym na skrzypcach, Severyna Danyleiko grającego na basach, na czele z Serhijem Ochrimczukiem, wybitnym skrzypkiem i śpiewakiem.
Kapela Maliszów tworzy również własne utwory o charakterze wiejskim, ale dzięki energetycznej grze Kacpra (na skrzypcach) i Zuzanny (na bębenku obręczowym i barabanie) wybiegają one poza ramy ,, wiejskiego grania”, dialogują ze współczesnością, zahaczają o różne style.
Będą z nami także Jacek i Alicja Hałas, twórców Poznańskiego Domu Tańca w 2000 roku, którzy są miłośnikami i znawcami czango, członkami najciekawszych formacji folkowych w Polsce, współtwórcami międzynarodowych projektów artystycznych oraz teatralnych.
Ciekawostką będą napewno warsztaty improwiazcji muzycznej, które poprowadzi Kazik Nitkiewicz, świetny trębacz znany głównie z Warszawskiej Orkiestry Sentymentalnej.
Nie zabraknie artystów i wieloletnich animatorów kultury tradycyjnej z Torunia: Marty Domachowskiej, Katarzyny Rosik, Katarzyny Kostańskiej-Maziarz oraz Dominika Wóltańskiego oraz z Gdańska związanych ze Stowarzyszeniem Trójwiejska, w szczególności skrzypka Piotra Kluczka oraz Magdalenę Olkiewicz.
Chętnych muzykantów zapraszamy do scen otwartych w trakcie potańcówek.
DOŁĄCZ DO PRZYJACIÓŁ FESTIWALU I TWÓRZ GO RAZEM Z NAMI!
——
Finałowa edycja 2022 obfitowała w różnorodne atrakcje i wydarzenia bezpłatne i częściowo płatne – poza warsztatami i potańcówkami, oferowaliśmy koncerty, wystawy rękodzieła tradycyjnego, spływ łodziami flisackimi połączony ze zwiedzaniem skansenu w Wielkiej Nieszawce. Gościliśmy liczną grupę artystów z Węgier, w tym przede wszystkim Marię Petrás, najsłynniejszą pieśniarkę ludową i artystkę zajmującą się ceramiką regionu Czango (węg. Csángó) oraz Róberta Kerényi, flecistę i dokumentalistę, który w 1988 roku zapoczątkował dom tańca Czango w Budapeszcie. Melodie polskich oraz ukraińskich Karpat przybliżyli nam wirtuozi skrzypiec i rekonstruktorzy folkloru – Gergely Samsondi, Serhij Ochrimczuk, Olena Yeremenko (po raz drugi na naszym Festiwalu), Witek Broda, Mateusz Niwiński. Tańców ze wszystkich stron Karpat uczyli Molnar Előd, Kata Reiner oraz Piotr Jop.
Letnia edycja 2023 była dosłownie zatopiona w naturze, bo poza muzyką, tańcem i śpiewem wykonaliśmy razem z mistrzem – Bence Nagy’em, tradycyjny piec gliniany Katlan, z którego można korzystać na toruńskiej Barbarce,